Düzenleyen
Türk Film Prodüktörleri Cemiyeti
Antalya Belediyesi
Ödüller
En İyi Film : Gurbet Kuşları (Halit Refiğ)
En İyi Yönetmen : Halit Refiğ (Gurbet Kuşları)
En İyi Görüntü Yönetmeni : Ali Uğur (Acı Hayat)
En İyi Kadın Oyuncu : Türkan Şoray (Acı Hayat)
En İyi Erkek Oyuncu : İzzet Günay (Ağaçlar Ayakta Ölür)
En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu : Yıldız Kenter (Ağaçlar Ayakta Ölür)
En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu : Ulvi Uraz (Yarın Bizimdir)
Yarışmaya Katılan Filmler
Gurbet Kuşları (Halit Refiğ)
Acı Hayat (Metin Erksan)
Yarın Bizimdir (Atıf Yılmaz)
Ağaçlar Ayakta Ölür (Memduh Ün)
Kızgın Delikanlı (Ertem Göreç)
Ayrılan Yollar (Ertem Göreç)
Jüri Üyeleri
Dr. Avni Tolunay (Antalya Belediye Başkanı)
Bn. Tolunay
Dr. Burhanettin Onat
Prof. İsmail Hakkı
Onay
Hadi Yaman
Selahattin Burçkin
Mustafa Yücel
Faruk Kenç
Türk Film Prodüktörleri Cemiyeti ve Antalya Belediyesi'nin
ortak girişimleriyle, sinema tarihimizin hâlâ sürmekte olan en önemli Film Şenliği düzenlendi.
Dr. Avni Tolunay 1963-1973 yılları arasında kesintisiz 10 sene Antalya
Belediye Başkanlığı yaptı. Antalya Altın Portakal Film Festivali'nin
kurucusudur.
Tolunay, yurt içi ve yurt dışı girişimlerle Antalya’nın tanıtılmasına hız
vermiştir. “Antalya Festivali”nin belediye etkinlikleri içerisine dâhil edilmesi
ve 1963 yılında bu etkinliğe “Ulusal Film Yarışması”nın eklenmesi, Antalya Altın
Portakal Film Festivali'nin kuruluşu sayılır.
11 Nisan 1957’de Behlül Dal’ın öncülüğünde Antalya Filmcilik Komandit Şirketi
kurulmuş ve 1963 yılında Antalya’da her yıl Antalya Festivali içinde sürekli bir
“Ulusal Film Şenliği” düzenlenmesine karar verilmiştir. (Çimrin, 2005:288).
28 Temmuz 1964 tarihinde Türk Film Prodüktörleri Cemiyeti ile Antalya
Belediyesi’nin ortak anlaşması sonucunda Türkiye Sinema tarihinin en önemli
festivallerinden birisi olan Antalya Altın Portakal Film Festivali’nin temeli
atılmıştır. Bu dönemde Antalya’da ilk festival komitesi oluşturulmuştur.
Oluşturulan komitede; Antalya Belediye Başkanı Dr. Avni Tolunay, Yapı Kredi
Bankası Müdürü Turgut Atasagun, Antalya Tanıtma ve Turizm Derneği Başkanı Atalay
Tüzün, Antalya Ticaret Odası Genel Sekreteri Rafet Alpaslan, Ahmet Kasaboğlu,
Mehmet Tatlı, Nuri Dağtekin, Selahattin Alakavuk, Turizm Derneği Baş kanı,
Belediye Başkan Yardımcısı Cevat Beken yer almıştır (Çimrin, 2005:185).
Şehrin kültür hayatında önemli festivaller arasında gösterilen ve günümüzde de
şehrin kültürel kimliğinde önemli bir yere sahip olan festivalin hazırlık
süreçleri dönem gazetelerinde de yer almıştır. Farklı şehirlerden şehre gelecek
olan ziyaretçilerin konaklamaları ve şehirde yeme içme sorunsallarına dair
belediye özel bir gayret ve hazırlık yapmak zorunda kalmıştır. Kentin festivale
hazırlık sürecine dair dönemin valisi ve Belediye Başkanı olan Emekli Tuğgeneral
Nuri Teoman 28 Eylül 1964 tarihinde Antalya Gazetesi’nde şu bilgileri sunmuştur:
“1 Ekim 1964 günü başlayacak Antalya Festivali’nin hazırlıkları süratle
ilerlemektedir. Hepinizin yakınen gördüğü üzere şehrin belli başlı caddelerinin
asfaltlanması, bu caddelerdeki kaldırım inşaatı, su arıklarının tamiri,
caddelerdeki hurma ve palmiye ağaçlarının temizlenmesi, ana caddeler üzerindeki
bazı evlerin sıva ve badana işleri ile bahçe duvarlarının inşası işleri bu
çalışmalarla alakalıdır. Ayrıca, hariçten gelecek misafirlerimizin iskân, iaşe
ve satın alma işlerinin turistik bir şehir olduğu herkesçe kabul edilen
Antalya’mızda tekrar gözden geçirilmesine kat’i ihtiyaç vardır. Bu maksatla
bütün otel, lokanta, kahve, dükkan, ticarethanelerde yapılması gerekli temizlik
ve diğer kurallara dair broşür basıp dağıttık. Bu broşürü alan vatandaşlarımızın
vakit geçirmeden işe girişmeleri ve broşürde yazılı maddeleri birer biter okuyup
uygulamaları gerekmektedir. 20 Eylül’den itibaren yapacağım kontrollerde bu
kuralları uygulamayanların işyerleri kapatılacak yada ağır para cezası tecziye
etmek mecburiyetinde kalacağım” (Anonim, 1964:1).
Şehirde gerçekleştirilen hazırlıkların ardından 4 Ekim 1964 tarihinde 1. Altın
Portakal Film Festivali başlamıştır. 1954 yılında başlayan Antalya Tiyatro ve
Müzik Festivali; Antalya Sanat ve Film Festivali’ne dönüştürülmüş ve ardından
1964’de ilk film festivali olarak faaliyetine başlamıştır. İlk festivalde Halit
Refiğ yönetmenliğindeki “Gurbet Kuşları” filmi en iyi film ödülünü almıştır. (antalyaff.com)
Cumhuriyet Döneminde Merkez Dışı Antalya’da 1923-2000 Yılları Arasında Kültür ve
Sanat Ortamı
Dr. Öğr. Üyesi Ebru Nalan Sülün
Akdeniz Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi
ebrusulun @ akdeniz.edu.tr