Türklerin Verdiği Vergilerle, Amerikan Sinemasına 2010 Desteği
Mustafa Altıoklar'dan ilginç saptamalar
Film Yönetmenleri Derneği Başkanı Mustafa Altıoklar, içinde nasıl bir işleyiş
olduğunu çok az kişinin bildiği İstanbul 2010 Ajansı ile ilgili çok enteresan
bilgiler verdi.
Açıklamasında, İstanbul 2010 Ajansının amaçlarını özetleyen Altıoklar, ajansın
danışma Kuruluna danışmadan aldığı kararları da bir bir sıraladı.
İŞTE O AÇIKLAMA:
2010 İstanbul Avrupa Kültür Başkenti projesinin gelişimine dair, haklı olarak
merak ettiğiniz konuların birikmesi ve uzun bir aradan sonra Danışma Kurulu'nun
toplanması üzerine, bilgilerimi sizlere aktarmayı görevim gereği "şart"
görmekteyim. 2010 İstanbul Avrupa Kültür Başkenti projesinin oluşum süreci: 2000
yılında adını Girişim Grubu olarak deklare eden ve içinde sonradan AKP İstanbul
Milletvekili seçilecek olan Egemen Bağış ve Nuri Çolakoğlu'nun olduğu bir grup
sivil toplum gönüllüsü İstanbul'un Avrupa Kültür Başkenti olabilmesi için
gerekli adımları atmaya karar verdi.
2000 - 2005 arasında yerel ve merkezi yönetimlerle, üniversiteler, sivil toplum
örgütleri, kültür sanat kuruluşları ve kentin yaratıcı insanlarıyla temaslarda
bulunan Girişim Grubu giderek desteğini artırdı.
2005 yılında Başbakan Recep Tayip Erdoğan bir genelge yayınlayarak Girişim
Grubuna destek verdi ve böylece kamu desteğini de alan Girişim Grubu yoluna
devam etti. Nuri Çolakoğlu projenin Yürütme Kurulu Başkanlığı ile
görevlendirilirken, Egemen Bağış Danışma Kurulu Başkanlığı'na atandı.
2006 yılında, Danışma Kurulu Başkanı Egemen Bağış, İstanbul Valisi Muammer
Güler, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, Yürütme Kurulu Başkanı
Nuri Çolakoğlu'nun yapmış olduğu başvuru Avrupa Komisyonu Eğitim ve Kültür Genel
Müdürlüğü'nce kabul edildi ve İstanbul, 2010 yılının Avrupa Kültür Başkenti
seçildi.
2007 yılında, az sayıda gönüllünün çok değerli emekleri, merkezi ve yerel
yönetimin desteğiyle yürütülen çalışmalar hız kazandı ve TBMM'de 5706 sayı ile
onaylanan İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Hakkında Kanun ile İstanbul 2010
Avrupa Kültür Başkenti Ajansı kuruldu. Ajansın bünyesinde Koordinasyon Kurulu,
Danışma Kurulu, Yürütme Kurulu ve Genel Sekreterlik organları oluşturuldu.
Koordinasyon Kurulu Başkanlığını Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hayati
Yazıcı, Danışma Kurulu Başkanlığını Hüsamettin Kavi, Yürütme Kurulu Başkanlığını
Nuri Çolakoğlu, Genel Sekreterliği Eyüp Özgüç üstlendi.
2008 yılında projeler 12 Yönetmenlik altında kabul ve değerlendirilmeye alınmaya
başlandı.
1. Kentsel Uygulamalar Yönetmenliği
2. Kültürel Miras ve Müzeler Yönetmenliği
3. Görsel Sanatlar Yönetmenliği
4. Müzik ve Opera Yönetmenliği
5. Sahne ve Gösteri Sanatları Yönetmenliği
6. Sinema Yönetmenliği
7. Geleneksel Sanatlar Yönetmenliği
8. Kent Kültürü Yönetmenliği
9. Edebiyat Yönetmenliği
10. Çok Yönlü Projeler Yönetmenliği
11. Dış İlişkiler Yönetmenliği
12. Restorasyon Yönetmenliği
Bu 12 yönetmenliğin başkanlarının oluşturduğu komiteye Artistik Komite adı
verildi.
2010 İstanbul Avrupa Kültür Başkenti Projesi Sinema Yönetmenliği Yapısı:
Yukarıda tanımlanan yapılanmayla çalışmalarına başlayan Yönetmenlikler, kendi
Danışma Kurulları'nı oluşturarak başvuruda bulunan projeleri değerlendirmeye
başladılar. Sinema Yönetmenliği'nin Danışma Kurulunda ben de görev aldım ve
halen üyeliğimi sürdürmekteyim. Danışma Kurulu bugüne dek 5 kez toplanarak
başvuran projeleri değerlendirdi. Ancak özellikle bilinmesi gereken bir noktayı
belirtmekte fayda görüyorum; Danışma Kurulu seçici ve karar verici bir organ
olarak çalışmamakta, projeler hakkında her üye kişisel görüşünü Yönetmenliğe
bildirmektedir. Yönetmenlik toplantılarda tuttuğu toplantı notları ve
puanlamalarımız ışığında oluşturduğu raporu Artistik Komite'ye sunmakta,
Artistik Komite ise son karar verici organ olan Yürütme Kurulu'nun onayına
sunmaktadır. Bazı projeler ise, ya zamansal nedenlerle ya da başka nedenlerle
Danışma Kurulu atlanarak daha üst kurullar tarafından değerlendirilmektedir.
Bugüne kadar değerlendirilmeye alınan projeler ve aşamaları:
PROJENİN ADI PROJENİN SAHİBİ PROJENİN FORMATI AKB payı (TL)
Danışma Kurulu ve Artistik Komiteye danışılmadan doğrudan Yürütme Kurulunda
kabul edilmiş projeler
Living Mehmet Çelebi Uzun Metrajlı Sinema Filmi 23.700.000
İstanbul Filmi Emrah Yücel Uzun Metrajlı Sinema Filmi 15.000.000
Danışma Kuruluna danışılmadan Artistik Komite onayı almış ve Yürütme Kurulunda
kabul edilmiş projeler
Amerikalı Yazarların İstanbul'u Kim Fortuny Belgesel Film 133.000
İF Film Festivali Serra Ciliv Festival?
Altın Yollar Pi Prodüksiyon Belgesel Film3.600.000
Danışma Kuruluna danışılmadan Artistik Komite onayı almış ve Yürütme Kurulunda
kabul bekleyen projeler
Dersaadet Heidi Lipsanen Belgesel Film 37.000
İstanbul'un Sırları Ayşe Böhürler Belgesel Film 210.000
İdil Biret Yoel Meranda Belgesel Film 197.127
Danışma Kuruluna danışılarak ve Artistik Komite onayı alarak Yürütme Kurulunda
kabul edilen projeler
Beyaz Perde İstanbul Tuna Erdem Kitap 90.000
İstanbul'un Orta Yeri Sinema Safa Önal Belgesel Film 220.000
Edge of Passion Liverpool Belgesel Film 92.000
Günden Geceye İstanbul Necati Sönmez Belgesel Film 47.000
Canlandıranlar Yetenek Kampı Berat İlk Animasyon Atölye Çalışması 269.848
Kültürel Farklılığın Renkleri Ani-Ersin Pertan Belgesel Film 420.000
Uluslararası Senaryo Yarışması SENDER Yarışma 1.551.663
Danışma Kurulunda henüz değerlendirme aşaması tamamlanmamış projeler
İçinden İstanbul Geçen Filmler Ali Murat Güven Sergi+Kitap+Festival 3.150.000
Rejisör Gözüyle İstanbul Arif Keskiner Kitap+DVD+ Sergi 657.950
Alternatif Müzik Ethem Özgüven Belgesel Film 254.138
Underdeep Water Claudio Malasomma Belgesel Film 282.154
Kentini Keşfet Kartal Belediyesi anlaşılamadı 2.788.149
Modernleşen İstanbul'da Batılı Neta Eğitim Danışmanlık Belgesel Film174.570
Son Danışma Kurulu Toplantısı:
5.Danışma Kurulu toplantısında, Türkiye Sineması'nın İstanbul konseptli uzun
metrajlı filmlerine, Kültür Bakanlığı Sinema Destekleme Kurulu kararlarıyla
çelişme ihtimaline dayanarak İstanbul 2010 Avrupa Başkenti Ajansının destek
vermeme kararını açıklaması üzerine, son yıllarda bütün dünyanın gözünü dikerek
başarısına gıptayla baktığı Türkiye Film Yönetmenleri adına sözlü itirazımı dile
getirdim. Danışma Kurulu üyelerinin tamamının aynı görüşü paylaşıyor olması ve
sadece Kültür Bakanlığı Destekleme Kurulu tarafından onaylanan İstanbul
konseptli projelere destek verilmesi halinde söz konusu çelişkinin
yaşanmayacağını önermemiz üzerine Sayın Nuri Çolakoğlu itirazımızı ve önerimizi
haklı bularak kararı düzelteceğini bildirdi. Projelerinizle birlikte lütfen
Şubat sonuna kadar başvurularınızı yapın.
Diğer yandan bugüne kadar Türkiye Sineması'na hiçbir katkısı olmamış, hiçbir
sinema filminin yapım, yönetim ya da senaryo üretimi aşamasında yer almamış
afişçi Emrah Yücel ve halkla ilişkiler şirketi sahibi Mehmet Çelebi'nin henüz
senaryoları, bırakın senaryoyu, sinopsisleri dahi olmayan projelerine Danışma
Kurulu ve Artistik Komiteye danışılmadan "yukarıdan" gelen emirle toplam
40.000.000 TL destek verilmesini başkanınız olarak sizler adına -belki de
yetkilerimi aşarak- asla kabul etmeyeceğimizi bildirdim. Bazı Danışma Kurulu
üyelerinin afişçiyle, halkla ilişkilercinin Amerika'da iyi lobi
yapabileceklerini (ne demekse?) belirtmeleri üzerine itirazım kurulda maalesef
yeteri kadar destek bulamadı.
Üyesi olduğum bir kurulda geçen tartışmaları sizlere aktardığım için etik
davranmadığım yönünde eleştirilme ve üyelikten ihraç edilme ihtimali, tarihe ve
Türk Sineması'na karşı taşıdığım sorumluluğun karşısında tek kelimeyle
"anlamsızdır".
Üstelik Danışma Kurulu üyeliği ne maddi, ne manevi, ne de dolaylı bir kişisel
çıkar pozisyonudur. Bu kadar şikayetçi olduğum bir yapıdan hala neden istifa
etmediğimi soracak olursanız eğer, cevabım açıktır: desteklenmeyi hak eden
projelerin haklılığını savunmak ve sürece, sinema tarihimiz adına şahit olmak
için...
Birazcıkta gülümsemeniz için afişçinin projesinden bahsedeyim: 10 Amerikalı
yönetmen 10 kısa film çekecek. Avrupa başkentini anlatan filmleri, Amerikalı
yönetmenler çekecek yani sizin anlayacağınız. Arkadaş 15.000.000 TL alacak ya
Ajans'tan, 15.000.000 TL de kendisi koyacakmış prodüksiyona...
(Afişçilikte iyi para var anlaşılan...) Böylece Ajans'la afişçi (ve
etrafındakiler) 50-50 ortak olacaklarmış projeye ve gelirler 50-50
paylaşılacakmış... Yani afişçi para kazanınca, ajansa yarısını ödeyecekmiş...
30.000.000 TL harcayarak, en az 30.000.000 TL kazanacakları bir proje yapmayı
tasarlamışlar... 10 kısa filmden... Bu tip projelere Ajans, "geri dönüşümlü"
projeler adını koymuş...
Halkla ilişkilercinin projesi de aynı düzenlemede, "Geri dönüşümlü".... Fazla
söze gerek yok!
Bizlerden toplanan vergilerle oluşturulan bir fondan Amerikan Sinemasına destek
verilmesine izin vermeyeceğimi ve fakat ancak ve ancak sizlerden alacağım güç ve
icazetle mücadeleye devam edebileceğimi bildirmek ister, keyfiyeti bilginize arz
ederim.
Saygılarımla...
Mustafa Altıoklar
Film Yönetmenleri Derneği
Yönetim Kurulu Başkanı
06 Şubat 2009 Cuma 23:52
