Belgesel İçin Kredi Kuyruğu

Uzun metrajlı sinema filmi, kısa film veya belgesel çekmek isteyenlerin Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Sinema Destekleme Kurulu’ndan kredi talep etmesini anlıyorum. Ancak ‘senaryo, diyalog yazımı ve senaryo geliştirme projeleri’ için ‘geri ödemesiz kredi’ verilmesinin mantığını anlayabilmiş değilim...

Devlet, belgesel ve film çekimini desteklemeli mi? Tabii desteklemeli. Doğrusunu söylemek gerekirse devlet, iyi niyetle yapmaya çalışıyor bunu.
Ancak devletin yaptığı bu yardımlar işi öyle bir noktaya getirdi ki, Sinema Destekleme Kurulu bir nevi ‘umut kapısı’ oldu.
Nereden mi çıkardım bunu?
Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Destekleme Kurulu’nun kararlarından.
Kurulun, 26 sayfalık son kararlarını okudum, ağızım açık kaldı.
Kurul’un Ankara’da iki günde karara bağladığı başvuru sayısı kaç biliyor musunuz? 868.
Rakam ortada.
Kurul üyelerinin bu kadar başvuruyu iki günde tek tek inceleyip adil kararlar alması olanaksız.
Üyelere dosyalar ve CD’ler önceden gitmiştir, ama eminim çoğu bakmamıştır.

Talep yoğunluğuna dikkat
Destekleme Kurulu’nun çalışma şartları ve değerlendirme yönteminin yetersizliği bir yana, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ‘Doğrudan ve geri ödemesiz destek’ fonuna bu denli yoğun başvuru olmasıdır asıl düşündürücü olan.
İşte düşündüren veriler:
8-99 bin TL arasında ‘geri ödemesiz destek’ verilen ‘Belgesel Film Projesi’ sayısı: 27
Eksiklerini tamamlayıp, yeniden başvuru yapması istenen ‘Belgesel Film Projesi’ sayısı: 2
5-15 bin TL arasında ‘geri ödemesiz destek’ verilen ‘Kısa Film Projesi’ sayısı: 26
5-39 bin TL arasında ‘geri ödemesiz destek’ verilen ‘Animasyon Projesi’ sayısı: 16
8-10 bin TL arasında ‘geri ödemesiz destek’ verilen ‘Senaryo, diyalog yazımı ve geliştirme projesi’ sayısı: 27
Destek başvurusu reddedilen ‘Senaryo, diyalog yazımı ve geliştirme projesi’ sayısı: 295
Değerlendirme dışı bırakılan ‘Senaryo, diyalog yazımı ve geliştirme projesi’ sayısı: 5
Reddedilen ‘Belgesel’ sayısı: 267
Değerlendirme dışı bırakılan ‘Belgesel’ sayısı: 10
Reddedilen ‘Kısa Film’ proje sayısı: 189
Değerlendirme dışı bırakılan ‘Kısa Film’ proje sayısı: 1
Reddedilen ‘Animasyon film yapım projesi’: 1
Reddedilen ‘Belgesel film geliştirme projesi’: 2
Tabloyu gördünüz, artık karar sizin.

DEVLET PARA VERMEYİNCE iLHAM MI GELMİYOR SİZE?
Uzun metrajlı sinema filmi, kısa film veya belgesel çekmek isteyenlerin Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Sinema Destekleme Kurulu’ndan kredi talep etmesini anlıyorum.
Çünkü o projelerin hayata geçmesi için para şart.
Ancak ‘senaryo, diyalog yazımı ve senaryo geliştirme projeleri’ için ‘geri ödemesiz kredi’ verilmesinin mantığını anlayabilmiş değilim.
Bir insan ‘senaryo, diyalog yazımı ve senaryo geliştirme’ için devletten niye geri ödenmemek üzere maddi yardım ister?
8 kişiye 10’ar bin, 19 kişiye de 8’er bin TL ‘geri ödemesiz’ maddi yardım kararı vermiş Kurul.
Benim bildiğim senaryo ilham işi.
İlham geldikçe yazar insan.
Nedense bazıları ‘tamamen duygusal’a bağladılar senaryo ya da diyalog yazımını.
Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkililerine sormak istiyorum.
Bugüne kadar Sinema Destekleme Kurulu’nun yazılması için maddi destek verdiği senaryolardan kaçının yazımı bitti, kaçının filmi çekildi?

MESLEK HAYATIMIN EN ANLAMLI ÖDÜLÜ
Meslek hayatımın en anlamlı ödüllerinden birini aldım önceki akşam.
Kimden mi?
İstanbul Taksiciler Esnaf Odası’ndan.
10 Temmuz’u ‘Taksiciler Günü’ ilan eden İstanbul Taksiciler Esnaf Odası’nın Karadeniz FM ve Şişli Belediyesi’yle birlikte düzenlediği ‘2. Taksiciler Günü Ödül Töreni’, Şişli’deki Cevahir Alışveriş Merkezi’nin önünde yapıldı.
Ünlü yıldızların sahne alıp, şarkılar söylediği gecede, İstanbul Taksiciler Esnaf Odası’nın 36 bin taksici arasında yaptığı anketle belirlenen ‘en iyiler’e de ödülleri verildi.
Taksicinin oğlu olan Mustafa Sarıgül’ü ‘En Başarılı Belediye Başkanı’ seçen taksiciler, beni de “Basında Emeğe Saygı” ödülüne layık gördü.
Karadeniz FM’de yıllarca yaptığı ‘Onur’un Taksi’si programıyla taksicilerin gözdesi olan Onur’un sunduğu gecede ödülümü Mustafa Sarıgül’ün elinden aldım.
Beni ‘Emeğe Saygı Ödülü’ne layık gören taksicilere, İstanbul Taksiciler Esnaf Odası’na, radyocu Onur’a, “Bazen güldüren, bazen düşündüren” diye tanımladığı yazılarımı yıllardır merakla takip ettiğini söyleyen Mustafa Sarıgül’e teşekkürler.
Defalarca yazdım, bir kez daha yineliyorum.
Her türlü korsana hayır.

GÜNÜN SÖZÜ
Rakıyla 70 senedir, eşimle 60 senedir evliyim. Demek ki evlenme kararını almak için 10 sene kafayı çekmek gerekir. (Aydın Boysan)


Ali Eyüboğlu
aeyuboglu@milliyet.com.trAlice
cadde.milliyet.com.tr






Merhaba,
Milliyet gazetesinde galiba iki gün önce çıkmış olan Ali Eyüboğlu’nun “Belgesel için Kredi Kuyruğu” başlıklı yazısının bağlantısı şöyle.

http://cadde.milliyet.com.tr/2012/07/13/YazarDetay/1565924/BELGESEL_iCiN_KREDi_KUYRUGU


Sn Ali Eyüboğlu’ya yazdığım yanıt da şöyle:

===============

Sn. Ali Eyüboğlu,

(...) Belgesel Sinemacılar Birliği üyesi bir belgeselci olarak yazınızı okudum.

Yazının yalnızca özel bir bölümü için birkaç söz söylemek isterim:

Belgesel’i yakından bilmeyenler sizin gibi düşünebilirler. Ama belgesel, sıkı bir ön araştırma işidir. Projeyi geliştirebilmek, dahası, bizde pek yapılamayan ama “iyi” belgeseller yapılan bir ortam oluşması için bu araştırma bölümü zorunludur. Dahası tasarladığınız projenin gerçekleşeceği yerlere kimi zaman bir fotoğrafçıyla, kimi zaman düpedüz kamera ekibiyle gider, çekim yapılacak olan yerleri saptar, fotoğraflarını ya da görüntülerini toplarsınız. Bunun için paraya ihtiyaç vardır...

Şimdi gelelim, belgeselcinin hallerine... Belgesel Sinema, öyle başka işler yapılırken bir yandan yapılamaz!.. Ona “bir yaşam” vermek gerekir. Yani bir yandan pazarlarda domates satarken ya da devlette tapu memurluğu yaparken belgesel yapamazsınız!.. Dahası reklam filmleri çekerken, aklınızı ona taktığınızda da belgesel üretemezsiniz. Geçim zorunluluğu nedeniyle reklam sektörüne geçtikleri için belgeselden ayrılmış arkadaşlarımız az değildir. Belgeselcilerin yapmayı denedikleri, zorlansalar da başardıkları tek alan, tanıtım filmleri yapımıdır. Geçimlerini bunlarla sağlamaları, arada fırsat buldukça da belgesel çekmeleri bir oranda başarılabilmektedir!. Bu durumda da nasıl belgeseller çıktığını görebiliyoruz.

Son olarak belgeselci, belgeselini satamaz. Çünkü bütün bu koşulları bir türlü sağlayamaz, çünkü onu besleyecek ortam oluşamamaktadır. Belgesel dışında geçim sağlamak zorundadır.

Geriye bir tek devletin belgeselcileri kalır. Yani TRT’de maaşlı çalışan belgeselciler ve onların TRT tarafından finanse edilen ürünleri... Bu arada söylemiş olayım: Hiç bir özel kanal belgesel yaptırmak için gerçek maliyetler üzerinden fon ayırmaz. Yapılmış belgeselleri çok düşük fiyatlarla satın almayı yeğler.

Türkiye’de yapılabilen belgesellerin ne denli inat, direnç ve özveriyle yapılmakta olduğunu ve ama, gösterim için yalnızca festivalleri bulduklarını bilmek gerekir (yalnızca belgesellere ayrılmış tek festival Belgesel Sinemacılar Birliği’nin “Binbir Belgesel Festivali”dir)... Belgeselcilerin büyük olasılıkla Devletten başka bir ortamdan destek sağlayamadıklarını, bu yüzden yaşamalarını bile güçlükle sürdürdüklerini de...

Üstelik sinema işinin ne denli pahalı bir iş olduğunu, buna karşın belgeseller için bulunabilen bütçelerin (büyük çoğunluğu devlet desteğinden) ne denli küçük olduğunu, belgeselcilerin bu küçücük bütçelerin içine sıkışmakta olduğunu da...

Devletin araştırma ve yazım desteği, bu aşamada belgeselciye verilen yalnızca bir can suyudur... Kafasını başka işlerle meşgul etmeden belgeselini düşünsün ve küçük bir ekiple de olsa gerekli gezileri ve araştırmaları yapsın diye... Oysa Devletin çok daha fazlasını yapması gerekir. Yeni politikalar geliştirmeli, yeni olanaklar sağlamalıdır. Söz gelimi, ilk aklıma gelen, çekilen belgesellerin doğru dürüst piyasasının oluşacağı ve satın alınacağı bir tv kanalının -tabii ki devlet denetiminin bütünüyle dışında- oluşturulmasının özendirilmesi, desteklenmesi ve bunun için verilebilecek destek gibi...

Çok daha fazlası, devletin görevleridir!..

===============

Bilgilerinize sunarım...
Ömer Tuncer