Film Festivalleri Üzerine

“Sosyal etkinlikler bağlamında, Zoom gibi araçlar kanalıyla festival yönetimi ve sanatçılar bir araya gelmeli.”

Corona yaşamımızın her alanını etkilediği üzere, hayata geçirilen filmlerin izleyici ve sanat camiasıyla buluşma noktası olan festivalleri de etkiledi. Bu konuda dünyadaki ve ülkemizdeki bazı festivallerin alabileceği önlemlere değinmekte fayda olduğunu düşünüyorum. Bu bağlamda ülkemizdeki festivallere ilişkin hem pandemi dönemi için hem de genel manada bazı tavsiyelerde bulunacağım.

Öncelikle illa ki çevrimdışı bir festival gerçekleştirme düşüncesinde olan festivaller mekan ve zaman konusunu iyi analiz etmeli. Mümkünse açık havada olan ve geniş mekanlar tercih edilmeli. Biletli izleyici sayısı optimize edilmeli, biletsiz davetli sayısı minimize edilmeli. Zaman konusuna gelince gösterim programı uzun tutulmamalı. Yarışma dışı filmler için çevrimiçi platformlardan yararlanılmalı.

Çevrimiçi gerçekleşecek festivallere gelince; gösterim platformları olarak web sitesi, Youtube ya da Vimeo kanalı tercih edilebilir. Yurtdışı festivallerde izleyici cüzi sayılabilecek bir bilet parası ödeyerek, belli bir zaman periyodunda yapımcısı ve yönetmeninin izni doğrultusunda sunulan filmlere erişebiliyor, hatta seyirci ödülü verilen festivallerde izlediği film için oy da kullanabiliyor. Ayrıca filmin başlamasından hemen önce yönetmenin bir görüntülü mesajı izleyicilere gösterilmeli. Mümkünse filmin ekibiyle canlı bağlantı kurularak soru-cevap görüşmesi sağlanmalı. Sosyal etkinlikler bağlamında ise Zoom gibi araçlar kanalıyla festival yönetimi ve sanatçılar bir araya gelmeli. Örneğin bazı festivaller açılış resepsiyonunu bu şekilde yaparak ve kadeh kaldırarak bir tanışma ve tebrik ortamı yaratıyorlar. Ödüllerin ilanı etkinliği ise bir canlı yayınla sanatçılara gösterilerek çevrimdışındaki gibi heyecanlı bir atmosfer oluşturulmalı.

“Kadın yapımcı ya da yönetmenlere ait filmlere negatif ayrımcılık yapılmamalı.”

Bu önerilere ek olarak ülkemizdeki festivallere yönelik şu önerileri sıralayabilirim.

Ulusal ve uluslararası filmler ayrı kategoride seçilmeli.

Öğrenci filmleri, profesyonel filmler ve belgesel filmler ayrı kategorilerde değerlendirilmeli.

Kadın yapımcı ya da yönetmenlere ait filmlere negatif ayrımcılık yapılmamalı.

Posta ile belge ya da film gönderme gibi çevrimdışı teslimat yöntemleri çevreci bir anlayış gereği asla tercih edilmemeli. Dünyada festivaller artık kendilerini “yeşil festival” olarak tanımlıyorlar.

Yurtiçinden gelen filmlerden başvuru ücreti alınmamalı ya da “alınacak ücret düşük seviyede tutulmalı”

Mümkünse kısa filmler de dahil olmak üzere sadece yönetmen ve yapımcıya değil, oyunculara ve kurgu, ses, özgün müzik, senaryo gibi tasarım ekibine de ödüller verilmeli.

Parasal bir ödül veriliyorsa toplam para ödülü kazananlara adil paylaştırılmalı. Örneğin en iyi filme 10.000 TL veriliyorsa, ikinci filme 5000 TL verilmemeli. Aradaki marjlar düşük olmalı.

Parasal bir ödül verilmiyorsa ayni destekler sağlanmalı. Malzeme desteği, eğitim desteği vb. yanında sertifika ve heykelcikler takdim edilmeli.

Festival mümkün olduğunca şeffaf olmalı. Web siteleri ve sosyal medya hesapları belirli aralıklarla güncellenmeli. Başvurular kesinlikle çevrimiçi olarak alınmalı. Başvurular için Filmfreeway ya da Festhome gibi platformlarda yer almaya özen gösterilmeli. Yurtiçinden gelen filmlerden başvuru ücreti alınmamalı ya da alınacak ücret düşük seviyede tutulmalı. Seçkiye alınan filmlerin her biri için yaratıcı bir içerikle sosyal medya duyurumları yapılmalı. Ön jüri üyeleri uzman kişilerden seçilmeli ve her yıl güncellenmeli. Jüri üyeleri akraba ve aynı kurumdan olan kişilerden oluşturulmamalı. Ön jüri ile ana jüri seçim süreçlerinde asla temas kurmamalı. Lobicilik gibi etik dışı eylemlere izin verilmemeli. Uluslararası festivallerde Türkiye dışından jüri üyeleri mutlaka bulunmalı.

Festival şartnameleri titizlikle hazırlanmalı, şartname hükümleri kişiye özel olarak değiştirilmemeli.

Prömiyer koşulu, film üretiminin zor ve az olduğu ülkemizde anlamsızlaştığı için uygulanmamalı.

Devlet desteği alan festivaller bu gelirlerini tamamen festival harcamalarında kullanmalı.

Bilhassa Corona döneminde türeyen ve sayıları giderek çoğalan aylık seçki yapan çevrimiçi festivaller yasal ve mali yönden denetime tabi tutulmalı.

Festivaller, yönetimleri ve jürileri dışında bir danışma kurulu oluşturmalı. Sanatsal, teknik, yasal ve adli konularda bu kuruldan görüş alınmalı.

Festivaller hem yerel hem ulusal hem de uluslararası mecralarda tanıtımları için tüm şartları zorlamalı. Dijital medyanın tüm olanaklarından istifade edilmeli.

İlk aklıma gelen önerileri hem festivallerin uzun ömürlü olabilmeleri hem de sanatçıların daha fazla motive edilebilmeleri açısından sıralamaya çalıştım. Herkese bol şanslar ve iyi seyirler…

Mehmet Tığlı / Yönetmen
kentekrani.com
23 Temmuz 2020