Bu yıl sinema sektöründe çalışan bir grup meslektaşımız için yeni bir sorumluluk alanı doğdu: Sinema
yasası! yaklaşık 9 aydır kimimizin duyduğu, kimimizin katıldığı biraz dağınık bir örgütlenme ve haberleşme
ağıyla yaygınlaşmış bulunan ve sonunda da Kültür ve Turizm Bakanı’nın bizzat “moderatörlüğünü” yaptığı
3 “arama toplantısı”yla sona eren bir operasyon ilk sonuçlarını meclise taşıdı. Bir çok demokratik detayda
eleştirilere rağmen sektörden genel bir onay aldığı varsayılan bu Türk Sinema Kanunu’nun bu ilk iki
adımı (Teşvik ve destekleme/denetleme yasaları) hayatımızı ve mesleğimizi olumlu bir yönde etkileyeceğine
inananların sayısı oldukça fazla. Bizler Antalya Film Festivali’nin bu yasa ve bu yasanın hedeflediği
“Türk sineması bir endüstri olmalı” stratejisine uygun bir şekilde yeniden düzenlenmesi ve örgütlenmesi
gerektiğini ileri sürerek Antalya Belediye Başkanı Menderes Türel’e ve Kültür bakanı Erkan Mumcu’ya
görüşlerimizi ilettik. Bu çerçevede bu stratejinin hem belediye ve vakıf başkanı Menderes Türel’ce hem
de bakanlık nezrinde çok değerli bulunduğu ve desteklendiği ortaya çıktı. Festivalin açılış ve kapanış
organizasyonu, katılacak filmlerin seçim yönteminde iyileştirmeler, festival kapsamındaki sinema dışı
etkinliklerin düzenlenmesi gibi oldukça radikal değişikliklerin yanı sıra tüm sektörü etkileyecek iki
temel öneri bu stratejinin en önemli adımları gibi duruyor:
1. Avrasya Sinema-Televizyon fuarı – FILM BAZAAR EURASIA
2. Yeni ödüllendirme standartları
FİLM PAZARI projesi gerçek bir uluslararası film ve TV ürünleri marketi olacak. Bu yıl tanıtımı yapılıp
gelecek yıl ilk uygulaması gerçekleşecek.
“Yeni ödüllendirme standartları”
için öneriler
Çoğunuzun bildiği gibi dünyada Sinema sanatına verilen ödülleri kabaca üçe ayırabiliriz:
1. Eleştirmen ödülleri : Genellikle yılda bir kere ve bir grup eleştirmen tarafından oylanarak seçilen
filmlere verilen ödüller,
2. Festival Ödülleri: Bir film festivali süresinde gösterilen filmlere verilen ödüller;
3. Endüstri Ödülleri: Belli alanlarda uzman meslek erbabı ya da birlikleri tarafından Sinema endüstrisinin
ilgili alanlarının başarılı isim ya da kurumlarına verilen ödüller.
Bizler 3. kategorinin eksikliğini, önemini ve bu yönde örgütlenebilecek tek festivalin Antalya Film
Festivali ve Altın Portakal Ödülleri olduğuna inanıyoruz. Sizlerle paylaştığımızı düşündüğümüz bu inancın
sonucu olarak yeni bir ödül stratejisi geliştirdik. Bu strateji ekte örneklerini bulabileceğiniz çeşitli
ülkelerin Film Endüstrisi ödüllerinden ilhamla tasarlanmıştır.
Bu ödüller Türk sineması’nın üretim kalitesini ve ürün sayısını arttırmak, ancak alanlarında uzmanlaşmış
ekipler ve çeşitli sanatçıların bir araya gelmesiyle üretilebilen sinema sanatının verimli bir endüstriye
dönüşmesini desteklemek amacıyla tasarlanmıştır. Ayrıca seçilen meslek jürilerinin çok yakın gelecekte
Türk Sinema endüstrisinin en önemli ihtiyaçlarından biri olan Meslek Birlikleri’nin nüvesini oluşturacağı
varsayılmaktadır. Bu görüşleri eleştirinize açmak istiyoruz. Öneri ve uyarılarınızı bu mektubun geldiği
adrese iletmenizi bekliyoruz.
Organizasyon
• Antalya Belediyesi ve AKSAV’ın davetiyle oluşturulan Festival Düzenleme Komitesi üyeleri(İcra kurulu),
ödül kategorilerini saptar ve ilgili alanlarda Meslek Jürileri için aday isimler önerir.
• Her Meslek Jürisi ilgili kategori alanında uzmanlaşmış ve çoğunluğu o alanda sektörde faal sanatçılar/zanaatkarlar
arasından seçilir.
• Jüriler en az 7 en çok 11 isimden oluşabilir.
• Ana Jüri, Meslek Jürilerinden ve Düzenleme Komitesinin seçeceği ve Türk sineması tarihine ve bugününe
katkısı bulunan isimlerden oluşur. Minimum 100 maksimum 150 kişinin davet edileceği bu jüri yalnızca
En iyi film, En iyi Yabancı Film (yabancı dilde en iyi Film) ve en iyi kısa film ödüllerini verir.
• Diğer ödüller meslek jürileri tarafından ve kapalı oylama yöntemiyle belirlenir. Jüri üyeleri aday
filmler arasında kendi çalıştıkları filmler varsa bu filmlere oy vermezler.
• Ana jüri festivalin son günü ve 4-5 saatlik bir Forum’da toplanır. Toplantıda en iyi film kategorilerindeki
filmler hakkında savunma yapmak isteyenler önceden belirlenir ve birer konuşma yaparlar. Bu konuşmalara
ilişkin eleştiriler toplantıda diğer üyeler tarafından yapılır ve süre sonunda oylamaya geçilir (Kapalı
oylama/Açık Oylama?). Bu ödülün o dönemin sektörel ve artistik ruhunu yansıtması hedeflenmektedir. Bu
yüzden, forum kamu önünde (TV yayınları yoluyla) yapılır ve filmlerle ilgili her türlü (Politik, ahlaki,
mesleki, dönemsel) değerlendirme ve tartışmaya açıktır.
• Prensip olarak tüm kategorilerde para ödülü verilmesi planlanıyor. En iyi film için 150 milyar TL,
mesleki kategorilerin her biri için de 30 milyar TL, gibi bir aralıkta verilmesi önerildi.
• Ödüller ayrıca her biri yine o dalda sektörle ilişkisi olan/olabilecek “sponsorlar” tarafından da
sağlanabilir. Bu konuda çalışmalar başladı ve katkılarınızla yaygınlaştırılması mümkün.
Sizlerden beklentimiz, 2004 yılını bir milat olarak görmeniz, bu yıl yapılacak ve oldukça radikal ihtiyaçlara
cevap verecek düzenlemelerin “deneysel” karakterini göz önünde bulundurmanızdır. Düzenleme kararlarının
tam demokratik yöntemlerle verilememesini, iletişimin sağlıklı bir şekilde yürütülememesini bu seferlik
hoş göreceğinizi umuyoruz. 2005 için sağlam bir eleştiri zemini oluşturarak ve 2004 ‘ün sonuçlarını değerlendirerek
Antalya Film Festivalinin Türk film endüstrisini en iyi şeklide temsil etmesini sağlayabiliriz.
Şimdi Ödül Kategorileri için düşünülen standartlar ve meslek jürileri için önerilen adayları sıralayalım
(Sponsorlar örnek olarak yazılmıştır):
ANTALYA FİLM FESTİVALİ
YENİ SEKTÖREL ÖDÜLLER STRATEJİSİ
En iyi Film-Yapım
Ödülü Alan: Yapımcı(lar)
Ödülü veren: Ana jüri
Kategori: 1 numaralı ödül
Not:
Ana jüri meslek jürilerinin kapalı oyla aralarından seçtiği 3’er kişi ve sektöre emeği geçmiş özel
davetli ve temsilciler tarafından oluşturulur. Sayının 75-100 kişi olması yeni ödüllendirme stratejisi
açısından sağlıklı olacaktır diye düşünüyoruz.
• Bu ödül tüm jürilerin katıldığı bir forumda aday filmlerin savunulması sonucunda yapılan bir gizli
oylamayla seçilir.
• Kamuya açık bu forumda her türlü savunma yapılabilir.
• Bu değerlendirmelerin politik bir değerlendirme olması teşvik edilir.
• Değerlendirmeler o dönemin ruhunu yansıtmasından kaçınılmamalıdır.
• Verilecek ödül jürileri oluşturanların sübjektif değerlendirmelerinin bir toplamıdır.
• Forum hiçbir teknik değerlendirmeye bakılmaksızın beğenilere-etkilenmelere-ahlaki değerlendirmelere
açıktır.
• Bu kategori değerlendirmelerin sübjektif kriterlerle yapılacağı tek kategoridir.
En iyi Film yönetimi (en iyi Yönetmen)
Ödülü Alan: Yönetmen
Ödülü Veren: Yönetmenler Jürisi
Kategori: 2 numaralı Ödül
Sponsor: Yapımcılar birliği
Not:
• Jüri için adaylar önerilerle seçilir (ilerde bu seçim Yönetmenler Birliği/derneği gibi kuruluşların
önerisiyle yapılabilir).
• Jüriye seçilecek yönetmenin en az 2 uzun metraj sinema filmi yönetmiş olması gerekir.
• Her yıl bir önceki yılda bu ödülü alan yönetmen jüriye katılır.(Film sayısına bakılmaksızın)
• 2004 jüri adayları: Metin Erksan, Sinan Çetin, Reha Erdem, Memduh Ün, Yeşim Ustaoğlu, Şerif Gören,
Ömer Vargı, Zeki Demirkubuz, Mustafa Altıoklar, Yavuz Turgul
En iyi Oyunculuk
Ödülü Alan: Erkek/Kadın, Yardımcı Erkek/Yardımcı Kadın, Çocuk
Ödülü Veren: Oyuncular jürisi
Kategori: 3 numaralı ödül
Sponsor: TV Yayıncıları birliği
Not:
Bir oyuncu başka filmlerde olmak kaydıyla hem oyuncu hem de yardımcı oyuncu rolünde ödül alabilir. Toplam
5 adet ödül verilir.
• Jüriye seçilecek oyuncunun en az 4 uzun metraj sinema filminde oynamış olması gerekir.
• Her yıl bir önceki yılda en iyi erkek/kadın ödülünü alan oyuncular jüriye katılır.(Film sayısına bakılmaksızın)
• 2004 jüri adayları: Uğur Yücel, Haluk Bilginer, Cem Özer, Mehmet Aslantuğ, Müjdat Gezen, Fatma Girik,
Müjde Ar, Füsun Demirel, Meltem Cumbul, Yasemin Alkaya
Senaryo / Writing Awards
Ödülü alan: Senarist(ler)
Ödülü veren: Hikaye ve senaryo yazarları
Kategori: 3 numaralı ödül
Sponsor: Yayınevleri birliği
Not:
• Uyarlama ve Özgün senaryo dallarında 2 ödül verilir.
• Jüriye seçilecek senaristlerin sinemalarda gösterilmiş en az 2 uzun metraj sinema filminin senaryosunu
yazmış olması gerekir.
• Her yıl bir önceki yılda en iyi senaryo ödülünü alan senaristler jüriye katılır.(Film sayısına bakılmaksızın)
• 2004 jüri adayları: Bülent Oran, Macit Koper, Levent Kazak, Mahinur Ergun, Semir Aslanyürek, Barış
Pirhasan, Kemal Kenan Ergen, Yılmaz Erdoğan, Meral Okay, Turgut Yasalar
En İyi yabancı dilde film
Ödülü Alan: Filmin Yönetmeni
Ödülü Veren: Ana jüri
Kategori: 4 numaralı ödül
Not:
Türkiye dışında yapılmış, ağırlıklı olarak Türkçe dışında bir dilde diyalogları olan Türkçe altyazılı
filmlere verilen bir ödüldür. Festival komitesi bir ön elemeyle o yıl festival tarihinden makul bir
süre öncesine kadar Türkiye sinemalarında gösterilmiş filmler arasından aday filmleri belirler. Seçim
bu adaylar arasından yapılır.
Sanat Yönetimi
Ödülü Alan: Sanat Yönetmeni-Set dekoratörü
Ödülü Veren: Sanat Yönetmenleri jürisi
Kategori: 4 numaralı ödül
Sponsor: Koleksiyon mobilya/Vakko
Not:
• Duruma göre sanat yönetmeni –set dekoratörü ayrımı yapılabilir.
• Jüriye bu kategoride ve başlangıçta film deneyimi olmayan uzmanlar da dahil edilebilir.
• Kostüm tasarımı bu alanın dışında değerlendirilir.
• Hem kostüm, hem set tasarımı yapan sanat yönetmenleri iki dalda da ödül alabilirler.
• 2004 jüri adayları: Mustafa Ziya Ülkenciler, Naz Erayda, Zeynep Tercan, Bahar Korçan, Hüseyin Çağlayan,
Çağla Ormanlar, Yaşar Kartoğlu, Ani Pertan, Hakan Yarkın, Gürel Yontan, Metin Deniz
Görüntü Yönetimi
Ödülü Alan: Görüntü Yönetmeni-Kameraman
Ödülü Veren: Görüntü Yönetmenleri jürisi
Kategori: 3 numaralı ödül
Sponsor: KODAK
Not:
• Bu alan artık “kameramanlık” olarak adlandırılmamalı. Bir görüntü yönetmeni, ışık şefi, Kamera operatörü,
2. kameraman gibi ekiplerin şefi ve tüm görsel yönetimin başıdır.
• Jüride TC uyruklu olmayan ama Türk filmlerinde çalışmış görüntü yönetmenleri de seçilebilir.
• 2004 jüri adayları: Uğur İçbak, Barış Ulus, Mehmet Aksın, Ertunç Şenkay, Kenan Ormanlar, Ali Utku,
Jürgen Jurges, Haik Kirakosyan, İlhan arakon, Tevfik Şenol
Kostüm Tasarımı (Giysi Tasarımı)
Ödülü Alan: Giysi tasarımcısı
Ödülü Veren: Sanat Yönetmenleri jürisi
Kategori: 4 numaralı ödül
Sponsor: Tekstilciler birliği
Not:
En iyi animasyon (Canlandırma?) Filmi
Ödülü Alan: Animasyon film yönetmeni
Ödülü Veren: animatörler jürisi
Kategori: 4 numaralı ödül
Sponsor: Turkcell
Not: 2004 jüri adayları: Mehmet Kurtuluş (Anima), Ali Murat Erkorkmaz, Cemil Türün, Derviş Pasin, Lamia
Preşeva, Tahsin Özgür, Deniz Mutlu, Berat İlk, Fethi KABA, Oktay Güzeloğlu
En iyi Belgesel
Ödülü Alan: Belgesel Yönetmeni
Ödülü Veren: Belgesel filmciler (yapımcı-Yönetmen)
Kategori: 4 numaralı ödül
Sponsor: TV Kuruluşları
Not:
Yayınlanmış ya da yayınlanmamış belgeseller katılabilir.
Hem televizyon için, hem de sinema için yapılmış filmlere verilebilir.
2004 jüri adayları: Enis Sakızlı, Mehmet Eryılmaz, Savaş Güvezne, Şehbal Şenyurt, Hasan Özgen, Kerime
Şenyücel, Hüseyin Karabey, Can Dündar, Mithat Bereket, Ertuğrul Karslıoğlu, Yılmaz Yıldırım
En iyi Kurgu
Ödülü Alan: Şef kurgucu(lar)
Ödülü Veren: Kurgucular Jürisi
Kategori: 4 numaralı ödül
Sponsor: Erdemir Elektronik
Not:
2004 jüri adayları: Mustafa Preşeva, Mevlüt Koçak, İsmail Kalkan, Thomas Balkenhol, Şafak Bal, Hasan
Bektaş, Nathalie Le Guay, Nevzat Dişiaçık
Makyaj/saç Ödülü
Ödülü Alan: Makyaj sanatçıları
Ödülü Veren: Makyaj ve saç tasarımı sanatçıları
Kategori: 5
Sponsor: Kryolan/Loreal
Not:
2004 jüri adayları: Derya Ergün, Suzan Kardeş, Hakan Yıldırım, Oya Tolga, Neriman Eroz, Sevtap Abazlı,
Corci, Nurşat
En iyi müzik
Ödülü Alan: Besteci(ler)
Ödülü Veren: Müzisyenler jürisi
Kategori: 4
Sponsor: Mesam/Müzik Yapımcıları/Kalan Müzik
Not:
İki ödül verilir. Biri Film müziği (özel olarak film için yapılmış müzik), diğeri Film Şarkısı (özel
olarak film için yazılmış sözlü şarkı)
2004 jüri adayları: Fahir Atakoğlu, Nezih Ünen, Ömer Ahunbay, Sunay Özgür, Rahman Altun, Ali Otyam,
Sezen Aksu, Orhan Gencebay, Atilla Özdemiroğlu, Aykut Gürel
En iyi Film Laboratuarı Ödülü
Ödülü Alan: Laboratuar
Ödülü Veren: Görüntü Yönetmenleri Jürisi
Kategori: 5
Sponsor: Fuji
Not:
En iyi Kısa Film
Ödülü Alan: Yönetmen
Ödülü Veren: Ana Jüri
Kategori: 5
Not: 30 dakikanın altındaki tüm konulu filmler.
En iyi SES Mixajı
Ödülü Alan: Ses mixaj stüdyosu ve Mix mühendisi
Ödülü Veren: Ses mühendisleri jürisi
Kategori: 5
Sponsor: Sony
Not:
2004 jüri adayları: Ender Akay, Cem Gönenç(Sinefekt), Taylan(Melodika), Serdar Öngören(imaj), Hakan
Kurşun, Fuat Domaniç, Mine Erkaya(bilgi Ünv.), Burak topalakçı, Ulaş Ağca (İmaj)
En iyi ses tasarımı-Kurgusu
Ödülü Alan: Ses tasarımcısı/özel efekt tasarımcısı
Ödülü Veren: Ses mühendisleri jürisi
Kategori: 4
Sponsor: Cubase Türkiye
Not:
En iyi Görsel Efekt
Ödülü Alan: Görsel efekt tasarım şefi/ekibi/Efekt laboratuarı
Ödülü Veren: Görsel efekt Jürisi
Kategori: 5
Sponsor: Arttek, Sony,
Not:
2004 jüri adayları: Mehmet Ünal(Akrobat), Merih Öztaylan, Kerem Kurdoğlu (sinefekt) Emre Aypar, Bülent
Ergün, Sinan Vural, Daniel Yargıcı (İmaj), Nadir Bekar, Berna Enhoş (ABT), Cemil Türün (Yogurt technologies)
Yakın Gelecekte veya hemen verilmesi Gereken ödüller
Yaratıcı Mühendislik ödülü / Scientific and Engineering Award
Teknik Başarı ödülü / Technical Achievement Award
SES veya Görüntü Laboratuarlarına özel ürün geliştirme alanında…
Özel ödüller / Special Achievement Awards
EK:
Dünyada Sinema Ödüllerine Örnekler:
ENDÜSTRİ ÖDÜLLERİ
Australia: Australian Film Institute Awards
Canada: Academy of Canadian Cinema and Television (Genie Awards)
Europe: European Film Academy (Felix)
France: Cesar Awards ve Lumieres de Paris Awards
Germany: German Film Awards
Hong Kong: Hong Kong Film Awards
Ireland: Irish Film and Television Academy Awards
Israel: Israeli Film and Television Academy Awards
Italy: David di Donatello Awards ve Nastro d'Argento Awards
Mexico: Ariel Awards
Spain: Goya Awards
Sweden: Guldbagga Awards
Switzerland: Swiss Film Awards
Taiwan: Golden Horses
United Kingdom: British Academy of Film and Television Arts (BAFTA)
United States: Academy of Motion Picture Arts and Sciences (Oscar), ASCAP Film and Television Awards,
BMI Film Music Awards
ELEŞTİRMEN ÖDÜLLERİ
Australia: Film Critics Circle of Australia
Canada: Toronto Film Critics Association ve Vancouver Film Critics Circle
France: French Union of Film Critics ve Louis Delluc Prize
United Kingdom: Evening Standard British Film Awards ve London Film Critics Circle
FESTİVAL ÖDÜLLERİ
Canada: Montreal World Film Festival ve Grand Prix des Ameriques (best picture)
France: Cannes Film Festival
Germany: Berlin International Film Festival
Greece: Thessaloniki International Film Festival
Italy: Venice International Film Festival
Spain: San Sebastian Film Festival
Sweden: Stockholm International Film Festival
Switzerland: Locarno International Film Festival
United Kingdom: Dinard British Film Festival ve London Film Festival
